Nguyên nhân gây chóng mặt

Nhiệt độ môi trường thay đổi nhanh chóng khiến cơ thể không thích ứng kịp, có thể gây ra chứng hoa mắt, chóng mặt…

Thân nhiệt cơ thể được điều hòa bởi vùng dưới đồi trong não. Khi nhiệt độ xuống thấp, máu bị ảnh hưởng và khi đi ngang qua vùng đồi thị sau não, các trung tâm giao cảm ở đó bị kích thích khiến mạch máu ngoại biên co lại, xảy ra phản ứng tạo nhiệt, làm thân nhiệt tăng. Trời nắng nóng, nhiệt độ tăng cao, máu sẽ nóng và các trung tâm giao cảm bị kích thích khiến mạch máu giãn nở, cơ thể toát nhiều mồ hôi để hạ thân nhiệt.

Sài Gòn vào mùa mưa, sáng mới nắng gắt, chiều đã mưa dầm, cơ thể không thể thích ứng kịp dễ gây đau đầu, chóng mặt… Hà Nội cũng đang trong thời điểm nắng nóng, nhiều người chọn cà phê, siêu thị... làm nơi tránh nóng cần lưu ý nhiệt độ.

Khi trời đang nắng 37-38 độ C không nên đột ngột vào nơi có nhiệt độ thấp (khoảng 17-21 độ). Lúc này, cơ thể đang có mức cao, lỗ chân lông giãn nở, nhiệt độ quá lạnh khiến mạch máu co lại nhanh, gây thiếu máu não, dẫn đến mệt mỏi, choáng váng, chóng mặt. Tình trạng nặng có thể khiến bạn khó thở, ngất xỉu, hôn mê. Trong một số trường hợp cần cắt cơn chóng mặt bằng thuốc nên có sự tư vấn từ bác sĩ.

Nếu tránh nóng, bạn để thân nhiệt hạ xuống từ từ như đứng dưới mái hiên khoảng 3-4 phút, sau đó mới vào môi trường máy lạnh. Trời đang nắng bỗng đổ mưa, nhiệt độ bị hạ đột ngột nên mau chóng trú mưa hoặc tìm cách giữ ấm cơ thể. Người đi xe hơi lưu ý chênh lệch nhiệt độ với môi trường để bị tránh sốc. Dân văn phòng trong phòng máy lạnh cả ngày, khi ra ngoài cần thời gian để cơ thể thích nghi.

Những cơn chóng mặt có thể xảy ra khi chuyển từ môi trường có nhiệt độ cao sang thấp và ngược lại. Ảnh: Shutterstock.

Nhiệt độ cơ thể người bình thường trung bình 37 độ C. Nam giới thường có thân nhiệt cao hơn phụ nữ, trẻ em cao hơn người lớn. Thân nhiệt thay đổi trong ngày, thấp nhất vào buổi sáng, sau đó tăng dần lên, cao nhất vào chập tối và dần dần hạ xuống.

Thân nhiệt tăng giảm phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tăng lên khi vận động, ăn uống..., xuống thấp lúc trời lạnh, trúng mưa, mặc quần áo ướt… Ngày nắng nóng cần hạn chế vận động quá sức, bổ sung đầy đủ nước và có chế độ dinh dưỡng cân bằng.

Chữa trầm cảm bằng nghệ thuật và thiền định

Lớp yoga thiền định diễn ra cuối tuần qua ở TP HCM, hàng chục người tham gia khiêu vũ, ngồi thiền, tập yoga. Họ nhảy không chuyên nghiệp, không đồng đều nhưng đều tự tin và luôn nở nụ cười. Nổi bật là cô gái với nước da ngăm đen và chiếc quần thụng. Cô là một tình nguyện viên có nhiệm vụ truyền cảm hứng và lây lan niềm vui cho những người xung quanh.

Cô gái ấy là Mai Linh, 24 tuổi. Ít ai biết được rằng Linh đã trải qua những năm dài vật vã với căn bệnh trầm cảm. Cô phát bệnh sau khi biết tin bố mẹ ly thân, em trai nghiện ma túy, những biến cố gia đình xảy ra chỉ trong một tháng ngắn ngủi. Một thời gian dài Linh sống trong đau buồn, lánh xa mọi người, cho đến khi quyết định phải thay đổi bản thân. 

Linh bày tỏ, cô đã thực sự đã chữa lành căn bệnh trầm cảm của mình nhờ thiền và nghệ thuật. "Tôi gọi buồn và vui là hai hạt giống. Khi thiền, tôi cân bằng được hai hạt giống đó. Và chỉ khi kết hợp với nhảy múa, tôi mới gieo trồng được hạt giống niềm vui", Linh chia sẻ.

Thiền sư người Ấn Độ Ojas Oneness trực tiếp hướng dẫn các học viên. Ông cho biết phương pháp giúp Linh thoát khỏi trầm cảm được gọi là "chuyển hóa nghệ thuật" (Transforming Arts). Trong đó, người tham gia được biểu đạt cảm xúc thông qua quá trình sáng tạo nghệ thuật: Nhảy múa tự do, sáng tác bài hát, nấu ăn, vẽ kết hợp với yoga và thiền định.

Những động tác múa, lời bài hát hay bức tranh bạn sáng tạo nên đều không quan trọng đúng sai, song thể hiện được tình trạng tâm lý để người trị liệu nắm bắt dễ dàng hơn. "Bạn sẽ được khai phá bản thân ở những khía cạnh khác nhau, tôi có thể đi sâu để quan sát, thấu hiểu và đồng hành với bạn giải quyết các vấn đề cảm xúc tiêu cực", thiền sư Ojas chia sẻ.

Thiền định kết hợp với nhảy múa có thể giảm stress, cân bằng cuộc sống và trị liệu trầm cảm. Ảnh: Wallpapers 13

Người tham gia trị liệu sẽ học cách ngồi thiền và chuẩn bị tâm lý cân bằng để tiếp tục cho những buổi trị liệu sau. Tiếp theo, họ thoải mái nhảy múa, ca hát, sáng tác và nghe thiền sư chia sẻ. Mọi người, đặc biệt là những người mắc chứng trầm cảm, người bận rộn thường gặp áp lực trong cuộc sống, muốn được giải tỏa tâm lý và cân bằng lại cuộc sống, thiền sư Ojas cho rằng tập theo phương pháp này sẽ rất phù hợp. Mục tiêu là khuyến khích mọi người trở nên hoàn thiện, các mối quan hệ tốt đẹp hơn và biết cách chấp nhận nỗi buồn như một điều thiết yếu của cuộc sống.

Chị Thu Thủy, một người đã tham gia trị liệu, chia sẻ, từ người không hiểu gì về nghệ thuật thì giờ đây chị có thể nhảy múa và sáng tác bài hát. Có thể còn vụng về nhưng chị tìm thấy niềm vui và biết cách tận hưởng chúng. 

"Ngoài tập thể dục để rèn luyện sức khỏe, tôi còn tập luyện tâm trí khỏe mạnh, kết nối bản thân và mọi người sâu sắc hơn. Sự khác biệt đầu tiên mà người thân nhận ra là giọng nói tôi trở nên mạnh mẽ và hân hoan khiến bản thân tôi cũng bất ngờ", chị Thủy nói.

Vết thương trong miệng người đàn ông nghiện oral sex

Theo New York Post, người đàn ông 47 tuổi phát hiện dấu hiệu bất thường trên trong một lần đi hàn răng. Vết thương có hình tròn, màu đỏ nằm giữa vòm miệng anh. 

Chia sẻ với đội ngũ y tế, nam bệnh nhân cho biết không hề cảm thấy đau đớn, khó chịu. Anh không rõ nguyên nhân đến từ đâu song thừa nhận từng dùng cần sa, cocain và quan hệ đồng giới, đặc biệt là oral sex rất nhiều. Lần gần nhất người đàn ông này sex bằng miệng chỉ cách buổi khám răng ba ngày.

Sau khi kiểm tra các khả năng, các bác sĩ kết luận vết thương kỳ lạ kia là ban đỏ do oral sex gây ra. "Khi thường xuyên tiếp xúc với dương vật, vòm miệng dễ bị tổn thương dẫn đến tình trạng này", bác sĩ Luis Alberto Mendez từ Đại học Montemorelos phụ trách ca bệnh lý giải. 

May mắn, vết ban đỏ không quá nghiêm trọng và tự biến mất sau 15 ngày. Giờ đây, người đàn ông có thể quan hệ bình thường.

Trước đây, y văn thế giới từng ghi nhận vài trường hợp tương tự nam bệnh nhân 47 tuổi. Một nghiên cứu trên 132 đối tượng hành nghề mại dâm ở Peru cho thấy 17 người bị thương vòm miệng vì oral sex. 

Làm sao để biết cơ thể bạn có dị ứng khi ăn cá ngừ?

Bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Nhàn, khoa Dinh Dưỡng và Tiết chế Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM cho biết, một người ăn cá ngừ bị dị ứng do cơ địa nhạy cảm xem chất đạm trong cá ngừ là vật lạ, từ đó sản sinh ra kháng thể để phản ứng lại. Nguyên nhân thứ hai là cá ngừ ươn sản sinh ra vi khuẩn gây những phản ứng dị ứng tương tự.

Dị ứng cá ngừ có nhiều triệu chứng khác nhau, tùy vào mức độ nghiêm trọng mà bệnh nhân gặp phải. Nhẹ thì gây phát ban, nổi mề đay, ngứa, sưng đỏ mặt, môi. Có thể buồn nôn, tiêu chảy và biểu hiện của hen suyễn như ho, thở khò khè diễn ra trong một vài giờ. Nặng hơn là sốc phản vệ gây ngừng thở, nhịp tim nhanh, tụt huyết áp và có thể tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. 

Mặc dù cá ngừ là loại thực phẩm giàu chất đạm và chất béo omega 3, tuy nhiên nếu cơ thể có phản ứng dị ứng thì nên hạn chế sử dụng. Khi mua, nên chọn những con cá tươi, nấu chín kỹ và chọn mua ở siêu thị, cửa hàng tươi sống đủ điều kiện đảm bảo.

Theo bác sĩ Nhàn, bạn cũng có thể kiểm tra để xác định mình có bị dị ứng cá ngừ hay không. Có hai cách để phát hiện chất gây dị ứng trong cơ thể là kiểm tra phản ứng trên da và xét nghiệm máu tìm kháng thể. Thông thường thử nghiệm phản ứng trên da được ưu tiên hơn xét nghiệm dị ứng trong máu, do thao tác đơn giản, ít tốn kém, kết quả đưa ra cụ thể hơn.

Bà Nhàn cho biết, để kiểm tra trên da, bác sĩ lấy một lượng nhỏ chất gây dị ứng pha loãng tiêm bằng ống chích hoặc miếng kim loại đâm nhẹ vào da phía mặt trước cánh tay hoặc lưng. Nếu bạn bị dị ứng với các chất thử, phản ứng viêm (da ửng đỏ) sẽ xuất hiện trong vòng 20-30 phút đến một giờ sau.

"Phương pháp xét nghiệm máu mất nhiều thời gian hơn bởi bác sĩ phải tìm sự hiện diện của kháng thể với tác nhân gây dị ứng bằng cách liên kết men hoặc là mẫu phóng xạ dị ứng", bác sĩ Nhàn nói.

Cần tiến hành kiểm tra phản ứng dị ứng trên da hoặc xét nghiệm máu để đảm bảo tình trạng không bị dị ứng cá ngừ trước khi ăn. Ảnh: NFF

Theo Viện sức khỏe quốc gia Mỹ, 90% thực phẩm có thể gây dị ứng, đặc biệt là thực phẩm giàu đạm. Ở người lớn, thực phẩm dễ gây dị ứng là cá và các loại hải sản. Ở trẻ em, có khoảng 2% dị ứng với trứng và 70% hết sau 16 tuổi. Ngoài ra tác nhân gây dị ứng còn có sữa, đậu phộng, đậu nành, lúa mì và hạt cây các loại.

Mụn mọc ở 'cậu nhỏ' có nguy hiểm?

Bác sĩ Phan Mỹ Hạnh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Sài Gòn cho biết, mụn phát triển khi các tuyến dầu trên bề mặt da bị chặn bởi bụi, tế bào da chết, hoặc các mảnh vụn khác. Sự tắc nghẽn này có thể gây ra phản ứng miễn dịch, khiến vùng da bị viêm và sưng phồng. Các khối u nhỏ được gọi là mụn.

Mụn có thể xuất hiện trên dương vật dù ít phổ biến hơn ở những nơi khác trên cơ thể. Các yếu tố khiến mụn xuất hiện ở dương vật do quần áo bó sát, độ ẩm, đổ mồ hôi quá nhiều, cạo lông, vệ sinh kém, da dầu... Tuy nhiên một số trường hợp mụn là do bệnh lý. Do đó khi có mụn ở bộ phận sinh dục, quý ông nên đi khám để có phương án xử lý, tránh ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. 

Mụn cóc sinh dục

Triệu chứng chính của mụn cóc sinh dục là sự phát triển những nốt nhỏ màu trên da hoặc đầu dương vật.  Các mụn cóc hình thành như súp lơ và có thể là kích thước lớn. Mụn cóc còn xuất hiện trên các khu vực xung quanh dương vật, chẳng hạn như bìu hoặc đùi bên trong.

Mụn cóc sinh dục thường tự biến mất, cũng có thể dễ dàng điều trị bằng kem hoặc làm lạnh và trị liệu bằng nhiệt.

Herpes sinh dục

Bệnh thường khiến bệnh nhân không thoải mái, ngứa và lây sang hậu môn. Các vết phồng rộp sẽ phát triển loét hở và rỉ các chất dịch, vón cục. Các mụn nước cũng xuất hiện quanh miệng hoặc môi. Herpes sinh dục thường được điều trị bằng thuốc kháng virus.

Giang mai

Các nốt màu trắng, đỏ xuất hiện trên hoặc xung quanh dương vật, là một triệu chứng của bệnh giang mai. Nguyên nhân là do vi khuẩn gây nhiễm trùng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được điều trị. Bệnh giang mai được điều trị bằng thuốc kháng sinh.

Theo bác sĩ Hạnh, nổi mụn ở dương vật chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tâm lý, cuộc sống của đấng mày râu. Khi có dấu hiệu mụn mọc ở dương vật và bìu, nên đến bác sĩ chuyên khoa khám để có phương án điều trị. 

Tầm soát ung thư đại trực tràng thế nào là đúng

Trên 40 tuổi dù không có triệu chứng vẫn nên xét nghiệm máu ẩn trong phân hàng năm, nội soi đại tràng mỗi 10 năm.

Ung thư đại - trực tràng có tỷ lệ tử vong đứng thứ ba sau ung thư phổi và ung thư dạ dày ở nam, sau ung thư vú và ung thư cổ tử cung ở nữ. Bệnh diễn biến phức tạp. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, ung thư có thể lây lan sang những bộ phận khác của cơ thể, đặc biệt là gan và phổi. Khi đó khả năng điều trị không còn, thời gian duy trì sự sống của bệnh nhân cũng giảm đi rất nhiều.

Bác sĩ Nguyễn Phước Lâm, Trưởng Khoa Nội soi, Bệnh viện Quốc tế City cho biết nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh là những người từ 40 tuổi trở lên, đặc biệt là từ sau 50 tuổi, người có tiền sử cá nhân hoặc gia đình mắc ung thư đại trực tràng, có polyp trong đại trực tràng, người mắc bệnh viêm ruột mạn tính và người ít vận động hoặc béo phì...

Có thể phòng ngừa ung thư đại trực tràng bằng cách phát hiện sớm các polyp từ lúc chưa phát triển thành ung thư và tiến hành cắt bỏ bằng nội soi. Kể cả nếu đã phát triển thành ung thư thì vẫn có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Ung thư đại trực tràng ở giai đoạn sớm thường không có triệu chứng hoặc triệu chứng mơ hồ dễ gây nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Để có thể phát hiện ở giai đoạn sớm phải chủ động đi tầm soát ngay cả khi không có triệu chứng.

3 phương pháp thường được sử dụng để tầm soát ung thư đại trực tràng:

Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân

Đây là xét nghiệm rẻ tiền, đơn giản, có độ nhạy phát hiện các khối ung thư 70-80%. Phương pháp này được khuyến cáo thực hiện hàng năm nhằm phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh. Đây là xét nghiệm đơn giản để tìm máu ẩn trong phân mà mắt thường không nhìn thấy được. Mỗi người sẽ được phát một ống xét nghiệm bằng cỡ ngón tay cùng với hướng dẫn cách lấy mẫu phân tại nhà. Mẫu phân sau đó sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích.

Xét nghiệm này dùng để xác định có hay không máu ẩn trong phân nhưng không thể khẳng định ngay là có ung thư không. Bởi lẽ có nhiều nguyên nhân dẫn đến máu trong phân như viêm loét đường tiêu hóa, trĩ, polyp đại tràng và ung thư đại trực tràng. Đối với những mẫu xét nghiệm có kết quả dương tính, bệnh nhân sẽ được thông báo để đến gặp bác sĩ làm các bước chẩn đoán tiếp theo để xác định nguyên nhân gây chảy máu. Nếu việc chảy máu do có polyp và ung thư đại trực tràng, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn điều trị kịp thời để ngăn chặn sự phát triển của bệnh.

Nội soi đại tràng

Đây là phương pháp chính xác nhất, nhưng việc thực hiện khá phức tạp. Bệnh nhân phải được xổ ruột, nhịn ăn vì nội soi có thể gây đau nên thường cần tiền mê. Qua nội soi đại tràng nếu phát hiện polyp, bác sĩ sẽ tiến hành cắt bỏ các khối polyp trong lúc soi.

Nội soi đại tràng ảo

Bệnh nhân phải được xổ ruột và chụp CT đa lát cắt, sau đó máy điện toán dựng hình lại lòng đại tràng. Nội soi đại tràng ảo có thể phát hiện phần lớn các khối polyp trong lòng đại tràng. Sau khi nội soi đại tràng ảo phát hiện ra polyp thì phải nội soi đại tràng (thật) để cắt polyp.

Dựa trên kết quả nghiên cứu, bác sĩ đưa ra một khuyến cáo lựa chọn phương pháp tầm soát, tuổi bắt đầu, khoảng thời gian lặp lại cho người có nguy cơ bị ung thư đại trực tràng.

Nội soi đại trực tràng giúp phát hiện và xử lý sớm các polyp gây ung thư. Ảnh: M.T

Khuyến cáo tầm soát theo từng độ tuổi và nhóm nguy cơ

- Nhóm nguy cơ trung bình:

Người không có triệu chứng trên 40-50 tuổi hoặc tiền sử gia đình bị ung thư không thuộc huyết thống bậc một (cha mẹ, anh chị em ruột): xét nghiệm máu ẩn trong phân hàng năm, nội soi đại tràng mỗi 10 năm, nội soi đại tràng ảo mỗi 5 năm.

- Nhóm nguy cơ cao:

Có một người thân huyết thống bậc 1 bị ung thư đại tràng trước 45 tuổi hoặc từ 2 người thân có huyết thống bậc một bị ung thư: nội soi đại tràng mỗi 3 năm một lần, bắt đầu thực hiện 10 năm trước tuổi người thân trẻ nhất bị ung thư hoặc từ 40 tuổi trở đi.

Có một người thân huyết thống bậc một bị ung thư sau 45 tuổi: nội soi đại tràng mỗi 3 năm, bắt đầu 10 năm trước tuổi người thân trẻ nhất bị ung thư hoặc từ 50 tuổi.

Tiền sử bản thân bị polyp đại trực tràng: nội soi đại trực tràng một năm sau cắt polyp nếu polyp thuộc nguy cơ cao.

Tiền sử bản thân bị ung thư đại trực tràng: nội soi đại tràng một năm sau phẫu thuật.

Tiền sử bản thân bị ung thư buồng trứng, ung thư nội mạc tử cung: nội soi đại tràng một năm sau phẫu thuật.

- Nhóm nguy cơ rất cao:

Tiền sử gia đình bị bệnh đa polyp đại tràng: nội soi đại tràng sigma, xét nghiệm và tư vấn di truyền hàng năm, bắt đầu từ 12-14 tuổi.

Tiền sử gia đình bị ung thư đại tràng không đa polyp: nội soi đại tràng, xét nghiệm và tư vấn di truyền bắt đầu 10 năm trước tuổi người thân trẻ nhất bị ung thư, thực hiện định kỳ mỗi 2 năm một lần.

Người bệnh viêm loét đại tràng vô căn nên nội soi nên nội soi đại tràng mỗi 2 năm, bắt đầu thực hiện 15 năm sau khi chẩn đoán.

Cần lưu ý là để kết quả nội soi đại tràng có giá trị đến 10 năm như khuyến cáo thì việc nội soi phải được thực hiện rất chu đáo, đại tràng phải được rửa sạch phân, quan sát thật tỉ mỉ để không bỏ sót các polyp nhỏ.